HİÇLİK…BENLİK..  BENCİLLİK…

DETSELİ MEHMET CEVİZ HOCA mehmetceviz69@hotmail.com


Hiçlik: Manevi anlamda aslında her şey demektir. Bilgeliktir. Hiçlik,Bilginin bilgeye getirdiği tevazudur. Allah'ın ilmi karşısında kendini ve haddini bilme hâlidir. Kainatın büyüklüğü, hafızaların alamayacağı genişlik karşısında kendisinin,toz zerresi olduğunun idrakine ulaşma hâlidir. İlahi kudretin karşısında insan acziyetinin tezahürü olarak tasavvuf dünyası hiçlik makamını çok önemli kılar.Her şeyin sonu hiçe doğru giden bir yoldur. Hz. Mevlana "Menzilin yokluk olsun. Nasıl çömleği tutan, dışındaki biçim değil içindeki boşluk ise insanı ayakta tutan da benlik zannı değil, hiç'lik bilincidir."der.

Benlik ise; Bir kişinin kendisini kendi yapan kişinin öz varlığı,kendi kişiliğini üstün görmektir.Diğer taraftan kişiliğiyle birlikte özünü yaşama,  öz benliğinden ödün vermeme şeklinde düşünülebilir. Benlik insanı sadece kendini düşünmesidir.

     Ferdiyetçilik(bireysellik), toplumun çıkarlarından çok bireysel çıkarların ön plana çıkmasıdır.Enaniyet(kendini çok sevmesi) psikolojik hastalığa götüren etmenlerin başında gelir. Bütün bunların sonunda;Bencil,fırsatçı, çıkarcı bir şahsiyete döner.
Bencillik(Egoizm);Kendi çıkarını düşünen, Ben merkeziyetçi kişilerin egemen olduğu toplumlar, mutlu ve huzurlu olmaları imkansızdır.

         Allah(c.c)"O halde gücünüz yettiğince Allah'a saygısızlıktan sakının;dinleyin itaat edin ve kendi iyiliğinize olmak üzere başkaları için harcayın.Kim nefsinin  bencilliğinden korunmayı başarırsa, işte kurtuluşa erecekler onlardır." (Teğabün 16)

    İnsan;nefsi ile mücadele de,nefs-i emmareden kurtulup nefs-i mutmainne'ye ulaşmanın yollarını aramalıdır.Hz. Mevlana’nın;" Keser gibi olma; hep bana, hep bana. Rende gibi olma;hep sana, hep sana. Testere gibi ol;hem sana, hem bana." Düsturuyla hareket etmek gerekir.

   Hz. Peygamber(s.a.v)" Size cennet likleri bildireyim mi? dedikten sonra, şu hadisi söylemiştir."Her alçak gönüllü, zayıf kimsedir. Şayet o Allah adına yemin etse,Allah onun yeminini haklı çıkarır. Size cehennemlikleri haber vereyim mi.? Kaba, bencil ve büyüklük taslayan herkes.(Buhari edeb 61)

   Bencilliğin olgunlaşmış hali, insanı kibire götürür. Bencillik ve fırsatçılık; manevi yaşantı ne kadar kaliteli olursa olsun İnsanın bütün güzellik leri ve hasletleri güneşte buzun,eriyip yok olduğu gibi kaybolur gider.

       Hz. Peygamber; mescitte namaz kılıp dua eden, duasında da;"Allah’ım bana ve Muhammed'e rahmet et, ikimizden başkasına merhamet etme." diyen bedeviye;Allah Resulü; "Sen geniş olanı(rahmeti) daralttın." diyerek duanın bile genele ifade etmesini tembihlemiştir. Ve yine;" Biriniz(din) kardeşine danıştığı zaman, danışılan kimse ona (yararlı gördüğü) görüşünü belirtsin."

     Her anlamda Bencilliğin kötü bir ahlak olduğunu Müslümanların uzak kalması gerektiğini ifade etmiştir. Özellikle kişilerin farkına varmadığı gizli bencilliğe çok dikkat etmek gerekmektedir. Allah Resulü;" Sizden birisi kendisi için arzuladığını, Mü'min kardeşi için de arzulamadıkça Kamil imana ulaşamaz."Bu hadis, Bencillik ve fırsatçılığa karşı en güzel mesajdır.

Bencillik,fırsatçılık gibi şeytani fikirler;Manevi boşluk,imanın  zaafiyetine doğru, bu da insanoğlunu yanlışlara sürüklemektedir. Allah(c.c) Bütün mahlukatı gönder miş olduğu son kitap Kur'an-ı Kerim de,yaratma ayetleri haricinde ağırlıklı olarak “biz” ifadesini kelam etmektedir. Bu da biz kullarına örnek teşkil etmektedir.

       Ben kazandım. Ben yaptım. gibi sözler asla söylenmemelidir. Gayretullah'a dokunur. Her şey Allah’ın takdir etmesiyle oldu deyip hiçlik makamına talip olmak gerekir. Hiçbir insan şeytan kadar bilgi sahibi değildir. Çünkü meleklerin başı İblis idi. Benlik davasından dolayı Allah'ın huzurundan kovuldu.Kaybedenlerden oldu.

   Günahlara dalmamak için hiçlik makamına, özünü yaşayıp, aslına sadık kalmak için benlikten uzak durmaya, bencil değil fedakâr bir insan olarak yaşamaya gayret etmek dileği ve temennisiyle….