RETORİK…

" Bütün insanlar çıkarlarına saygı duyulduğu zaman ikna edilirler. ‘’
İkna etme sanatı
Patos, Etos, Logos

Patos, duyguları koşturur, Etos karakteri, ahlakı koşturur, Logos mantığı, yani aklı koşturur.

Üç tür Retorik vardır, Politik, Adli, Epideiktik. Diğer bir anlamda Diyalektik olarak karşı tarafı ikna etme sanatıdır. Hayatın tüm alanlarında Retorik vardır, hemen hemen her yerde, her zaman kullandığımız bu ikna etme sanatını en çok politikacılar kullanır. Politikacıların özellikle bu dili kullanma sebebi, seçmenleri kendilerine inanmaya ikna etmektir. Bunu yaparken özellikle yapacaklarını sayıp dökerken hiçbir zaman nasıl yapacaklarını, neden yapacaklarını söylemezler. Söyledikleri sadece seçmeni ikna edecek şekilde, seçmenin yararına olacak cümleleri sıralamaktır. Sonuç belirtmezler, konuşmalarında özellikle atasözleri, şiir gibi seçmeni etkileyecek sözler sarf ederler. Coşkulu bir dille vurgu yaparak ve onu dinleyenlere onların anlayabileceği bir dille hitap ederler.

Politikacıların arka planında nasıl konuşacakları ve ne söyleyeceklerini hazırlayan biri vardır mutlaka. Hitabet sanatını bilen, hatipliği güzel olan. Düşünce gücünü kullanabilen herkes, politikacılarının hemen hemen çoğunun seçmeni ikna etmek için böyle konuşmalar yaptığını, olmayan vadedeler de bulunduğunu bilir. İnandırıcı olması nasıl retorik kullandığına bağlıdır. Varsayım ikna ettiniz, fakat vadettiğiniz sözleri yerine getirmediğinizde size olan inançlarını kaybederler.

Halk doğası itibari ile değişken olabilir, onları ikna etmek kolay olabilir, ama o inancı sürdürmelerini sağlamak zordur.
Niccolo Machiavelli

Adli olarak retorik ise, özellikle avukatın, hakimi ikna etme sanatı ile ilgilidir. Savunmasında ne derecede retorik kullanırsa o kadar mesleğinde başarılı olur. Eğer ikna kabiliyeti yani retorik bilmiyorsa büyük ihtimalle davayı kaybedecektir. Suçlaması ve savunması yerinde olmalıdır. Durumu gereği adalet ve adaletsizlikten söz ettiği zaman konu pekişecektir. 

Bu diğer yaşam alanlarımızda da geçerlidir. Birini bir konuda ikna etmek istiyorsak eğer, yine retoriğin o basamaklarını kullanmakla başarılı oluruz. Var sayalım arkadaşınızı sinemaya gitmeye ikna edeceksiniz. Ona ilk başka onunda bu tür filmleri sevdiğini, gösterime bu hafta girdiğini, kaçırırsak bir daha zor izleyeceğinizi, Hatta sinemaya girmeden önce yemek yiyerek üzerine bir de çay içeceğinizi, sohbet edeceginizi, şimdiye kadar fırsat bulamayıp almak istediği kitabı da alışveriş merkezinde bulabileceğini gibi sıraladığınız cümleler çoğaltılabilir. Arkadaşınızı yakından tanıdığınız için daha bir çok özelliğini de bilirsiniz ve ikna çabalarınız başarıya ulaşır. Sadece sinemaya gidelim mi soru cümlesi onu ikna etmeye yetmeyecektir.

Epideiktik Retorik ise , övme, eleştirme, şimdiki zaman, onur ve onursuzluk içerir. Her hangi bir konu hakkında salonda dinleyiciye konuşma yapıyorsunuz. Bir firma tanıtımı veya bir ürün tanıtımı olsun. Ürünü tanıtırken ürün sahibini, ürünü, faydalarını, hatta anında test ederek göstermek de retorik sanatıdır. Salondakilere test ettirilen  yiyecek firmasının küçük parçası, ispat niteliğinde olacaktır. Başka  firmanın eleştirisini yapmak, eksiklerini söylemek, sağlığa  zararlarını sayıp dökmek de ikna kabiliyetinin eleştirisel boyutudur. Karşı firmanın hangi konuda boşluklarının olduğunu bilmek ve o boş bulunan yerleri, yapacakları ile doldurmak, karşı firmaların yapamadığını yapmaktır.

Hiçbir şey yenmek kadar saçma olamaz; gerçek zafer ikna etmektir....Victor Hugo

Her ne kadar retorik kullanılarak ikna kabiliyeti en üst seviyede olmuş olsa da, retorik kullanmanın elbette etik kuralları var. Retorik   doğru kullanıldığında yarar, yanlış kullanıldığında zarar verir. Bu durumda zarar verecek nitelikte olmamalı, yalan söylenmemeli. Yalanı ,yanlışı inandırmaya çalışmamalıdır. Bir defa retorik sanatını kullanarak ikna ettiğiniz insanlar, yerine getirmediğiniz sözler, yalanlar, yanlışlar ortaya çıktığında inandırıcılık  kaybolur ve bunu hiçbir retorikle geri kazanamazsınız. Hangi sebepleri sayarsanız sayınız, size olan güvenini kaybettiklerinde ikna kabiliyetinizle güven duygularını yeniden kazanamazsınız.

Anlayacağınız RETORİK doğru kullanıldığında ve doğru anlatıldığında doğru anlaşıldığında amaca ulaşır. 
Aristoteles şöyle diyor.

Kim ki her şeyi kendi anlar, en iyi kişidir. Kim ki doğru sözle ikna olur o da iyidir. Kim ki ne kendi anlar ne de kulak verir başkasına, işe yaramaz bir adamdır o. Aristoteles